Амьдралын Зорилго, Утга Учрын Хүчин Зүйл

Зорилго, утга учир – Хүн амьдралдаа тодорхой зорилготой, утга учрыг мэдэрч байх нь сэтгэлийн дархлаа, амьдралын сэтгэл ханамжид маш чухал нөлөө үзүүлдэг. Өөрийн хийх зүйл, зорьж буй зорилго тодорхойгүй, “амьдрал утгагүй санагдах” мэдрэмж нь сэтгэл гутрал, хоосролын шалтгаан болдог бол тодорхой зорилготой хүмүүс аз жаргал, амжилтыг илүү мэдэрдэг. Америкийн Сэтгэл судлалын холбооны (APA) 2023 оны блогт дурдсанаар, амьдралын зорилготой байна гэдэг нь “амьдралын ерөнхий чиглэл, өөрийн хийж буй үйлдэлийг үнэ цэнэтэйд тооцох” хэмээх ойлголт бөгөөд судалгаагаар илүү өндөр амьдралын зорилготой хүмүүсийн сэтгэл гутрал, түгшүүрийн түвшин мэдэгдэхүйц бага байжээpsychiatry.orgpsychiatry.org. Тухайлбал, 2023 оны нэг мета-шинжилгээнд амьдралын зорилго, утга учрын мэдрэмж өндөр хүмүүс стрессийг бага мэдэрдэг нь илэрсэн байнаpsychiatry.org. Энэ хамаарал нь нас, хүйс, үндэс угсаа харгалзахгүй тогтвортой илэрчээ. Мөн амьдралдаа зорилго тавьж, түүний төлөө ажилладаг хүмүүс ажлын болон хувийн амьдралдаа илүү сайн зохицол (integration) үүсгэдэг нь ажиглагдсан байнаpsychiatry.org.Нөгөөтэйгүүр, зорилго утга учиргүй байдал нь сэтгэцийн эрүүл мэндэд сөрөг нөлөөтэйг судлаачид сэрэмжлүүлдэг. Harvard-ын Боловсролын сургуулиас явуулсан “On Edge” хэмээх судалгаагаар (АНУ, 18–25 насны залуус) амьдралдаа утга учиргүй, юунд хүрэхээ мэдэхгүй байгаа мэдрэмж нь залуучуудын сэтгэл гутрал, түгшүүрийн өндөр түвшинтэй нягт холбоотой байжээ. Судалгаанд хамрагдсан залуучуудын 58% нь сүүлийн нэг сард “амьдралд минь утга учир алга” гэж мэдэрсэн бөгөөд мөн залуусын тал хувь нь “амьдралдаа юу хийхээ мэдэхгүй байгаа”-гаа сэтгэлзүйдээ сөргөөр нөлөөлсөн гэж хариулсан байнаpsychiatry.org. Зорилго, утга учир дутмаг байдал нь сэтгэл гутрал, түгшүүрийг нэмэгдүүлдэг байж болох ч эсрэгээрээ гутралд өртсөн үедээ хүн зорилгоо алдах, идэвхигүй болох магадлалтай тул хоёр чиглэлд харилцан нөлөөлдөг комплекс холбоо байгааг уг тайланд дурджээpsychiatry.org.Эрх бүхий байгууллагуудын онцолсон нь: Хүний амьдралын зорилго, утга учрын ач холбогдлыг экзистенциал сэтгэл судлаач Виктор Франкл анхнаас нь онцолж, “амьдралд утга учир байх нь аливаа зовлонг даван туулах хүч өгдөг” хэмээн тэмдэглэж байсан. Орчин үеийн эерэг сэтгэл судлалын (positive psychology) чиглэлээр нэрт эрдэмтэн Martin Seligman-ийн PERMA загварт ч гэсэн Meaning (амьдралын утга учир) болон Accomplishment (зорилгодоо хүрэх амжилт) нь хүний сайн сайхан байдлын суурь таван тулгууруудын нэг гэж тусгагдсан байдагen.wikipedia.orgen.wikipedia.org. APA-ийн судалгааны блогоор дамжуулан сэтгэл судлаачид “зорилго, утга учир нь сэтгэлзүйн сайн байдлыг дэмждэг тул залууст энэ чиглэлээр дэмжлэг үзүүлэх нь сэтгэл гутралын түвшнийг бууруулахад тустай” гэж зөвлөж байнаpsychiatry.orgpsychiatry.org. Эдгээр нь амьдралын зорилгоо тодорхойлох, утга учиртай зүйлд өөрийгөө зориулах нь хувь хүний сэтгэл санааг өргөж, стрессийг даван туулах чадварыг нэмэгдүүлдэг гэдгийг харуулж байна.