Сэтгэлзүйн Хүчин Зүйл (Сэтгэл санааны байдал)

Сэтгэлзүй буюу хувь хүний дотоод сэтгэл санааны төлөв нь аз жаргал, амьдралын сэтгэл ханамжид хамгийн шууд нөлөөтэй хүчин зүйл юм. “Сэтгэцийн эрүүл мэндгүйгээр биеийн эрүүл мэнд байхгүй” гэж Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллага (ДЭМБ) онцолдог бөгөөд сэтгэлзүйн байдал нь нийт эрүүл мэндийн салшгүй хэсэг гэж үздэгbmcpublichealth.biomedcentral.com. Канадын хүн амын дундах өргөн хүрээтэй судалгаагаар өөрийн сэтгэцийн эрүүл мэндээ “муу” гэж үнэлсэн хүмүүсийн амьдралын сэтгэл ханамж хамгийн доогуур байжээ. Тус судалгаанд сэтгэлзүйн байдлын үзүүлэлт нь орлогын түвшин, биеийн эрүүл мэнд зэрэг бусад хүчин зүйлсээс илүү хүчтэйгээр амьдралын сэтгэл ханамжтай хамааралтай байсан байнаbmcpublichealth.biomedcentral.combmcpublichealth.biomedcentral.com. Өөрөөр хэлбэл, сэтгэлзүйн хувьд тогтвортой, өөдрөг байдал нь аз жаргалын гол үндэс болж байгааг уг судалгаа харуулжээ. Мөн сэтгэл гутрал, түгшүүр зэрэг сэтгэцийн эмгэгтэй байх нь амьдралын сэтгэл ханамжийг огцом бууруулдаг нь олон судалгаагаар нотлогдсон (“амьдралын сэтгэл ханамж ба сэтгэцийн эмгэг хоёрын хооронд хүчтэй сөрөг хамаарал байдаг” гэж судалгаанд тэмдэглэгджээbmcpublichealth.biomedcentral.com).Сэтгэлзүйн бат бөх байдал дутмаг хүмүүс өдөр тутмын стрессд илүү өртөмтгий, сөрөг бодолд автах хандлагатай байдаг. Жишээ нь, сэтгэлзүйн өөдрөг хандлага буюу өөдрөг үзэл нь нэг төрлийн хамгаалалт болдог. Судалгаагаар өөдрөг хүмүүс гутралд орох магадлал бага, сөрөг нөхцөл байдлаас хурдан сэргээн сэргэх чадвартай байдаг нь тогтоогджээsciencedirect.com. Харин сэтгэлзүйн хувьд гутрангуй, “юунд ч зорилгогүй” мэт мэдрэмжтэй байх нь стрессийг нэмэгдүүлж, улмаар сэтгэл гутралын шинж тэмдгийг гүнзгийрүүлэх хандлагатай болохыг судлаачид анхааруулдагpsychiatry.orgpsychiatry.org.Эрх бүхий байгууллагуудын онцолсон нь: ДЭМБ болон олон улсын сэтгэл судлалын хүрээлэнгүүд сэтгэлзүйн эрүүл мэндийг хүн амын сайн сайхан байдлын түлхүүр хүчин зүйл гэж тодорхойлдогbmcpublichealth.biomedcentral.com. Тухайлбал, ДЭМБ-ын “No health without mental health” (Сэтгэцийн эрүүл мэндгүйгээр биеийн эрүүл мэнд байхгүй) уриа нь сэтгэлзүйн сайн байдлыг нийт эрүүл мэндийн бодлогод тусгахыг уриалсан юм. Мөн BMC Public Health сэтгүүлд хэвлэгдсэн дээрх Канадын судалгааны багийнхан “субъектив сэтгэцийн эрүүл мэнд нь амьдралын сэтгэл ханамжид бусад уламжлалт хүчин зүйлсээс илүү өндөр хувь нэмэр оруулж байна” хэмээн дүгнэсэн байнаbmcpublichealth.biomedcentral.com. Энэ нь сэтгэлзүйн хүчин зүйлээ дээшлүүлэх (жишээ нь, сэтгэлзүйн тусламж авах, стрессийн удирдлагыг сайжруулах) нь амьдралын чанарыг дээшлүүлэх чухал зам болохыг харуулж байна.